Podwójne opodatkowanie w spółkach z o.o. – mit czy polskie realia?

Podwojne opodatkowanie

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) płaci podatek dochodowy CIT. Wspólnik spółki, który otrzymał z jej dochodów dywidendę, musi również zapłacić państwu daninę od niej. Moglibyśmy więc powiedzieć, że płaci podatek dwa razy. Na pewno nie płaci go jednak podwójnie. 

Pora rzucić trochę światła na opodatkowanie spółek z o.o.. Jeśli zastanawiasz się nad założeniem takiej, to zapraszam do czytania

W jaki sposób opodatkowane są dochody spółek?

Spółka kapitałowa w tym spółka z o.o. jest osobą prawną odrębną od swoich właścicieli i udziałowców. Osiąga dochody, ponosi koszty i płaci podatki we własnym imieniu. Od całości osiągniętego dochodu jest zobowiązana zapłacić podatek CIT. Stawka podatku zależna jest od wielkości spółki liczonej osiąganym przychodem. Jeśli w roku 2023 spółka osiągnie przychody nie wyższe niż 9 357 000 zł, może płacić 9% podatku CIT. Firmy o większych przychodach muszą liczyć się ze stawką 19%. Podatek naliczany jest przed wypłaceniem ewentualnej dywidendy dla wspólników. 

Przykład: Firma Doradca Podatkowy Gdynia sp. z o.o. osiąga roczny przychód w wysokości 5 000 000 zł, a jej miesięczne dochody wynoszą 100 000 zł (czyli 1 200 000 zł rocznie). Spółka ta ma prawo płacić podatek według stawki 9%. Zapłaci więc 9 000 zł podatku CIT miesięcznie, czyli 108 000 zł rocznie. 

Gdyby ta sama firma miała przychody rzędu 10 000 000 zł rocznie, to nawet przy tych samych dochodach musiałaby zapłacić 19% podatku. Byłoby to 19 000 zł miesięcznie i 228 000 zł rocznie.

Dochód spółki opodatkowany jest przed ewentualnym wypłaceniem dywidendy dla udziałowców. 

W jaki sposób opodatkowana jest dywidenda?

Jeśli spółka wypłaca udziałowcom dywidendy, pojawia się konieczność zapłacenia 19% podatku dochodowego. Jest to podatek zryczałtowany i nie można obniżyć go poprzez np. uwzględnienie kosztów przychodu. Ponadto dochody z dywidendy nie mogą być rozliczone wspólnie z dochodami z innych źródeł. W praktyce oznacza to, że każda wypłacona dywidenda jest pomniejszana o 19% podatku. 

Przykład: Firma Doradca & Doradca sp. z o.o. wypłaca swoim właścicielom dywidendy w wysokości 100 000 zł i 50 000 zł. Pierwszy z udziałowców musi zapłacić 19 000 zł podatku, a drugi 9 500 zł. Proste.

Spółka i jednoosobowa działalność – porównanie obciążeń podatkowych

Wspólnik spółki z o.o., który chciałby wypłacić dywidendę musi zapłacić podatek dwukrotnie – najpierw od dochodu spółki, potem od samej dywidendy. Nie płaci natomiast składki zdrowotnej. 

Właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej płaci podatek dochodowy (według skali podatkowej, zryczałtowany lub 19% podatku liniowego) oraz składki ZUS. 

Porównując wysokość opodatkowania przy obu formach prowadzenia działalności, cofnijmy się do wcześniejszego przykładu. 

Firma Doradca Podatkowy Gdynia sp. z o.o. zarabia dla swojego właściciela 100 000 zł miesięcznie, przy przychodach rocznych rzędu 5 000 000 zł/rok. Jeśli prowadzi ją w formie spółki z o.o., w ciągu roku zapłaci 108 000 CIT.

Podatek od dywidendy wyniesie (1 200 000 – 108 000) x 19% = 207 480 zł. Łącznie ponad 315 000 zł. 

Gdyby była to firma prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, to należałoby zapłacić 19% podatku liniowego (228 000 zł) i +/- 5% składki zdrowotnej czyli kolejne 60 000 zł oraz około 17 000 zł składki na ubezpieczenie społeczne. Łącznie około 305 000 zł. 

W tak bardzo uproszczonym przypadku jdg wypada nieco lepiej pod względem podatkowym, na pewno jednak nie możemy mówić o podwójnym opodatkowaniu. W praktyce jednak model ten pomija kilka istotnych czynników. 

Praktyka prowadzenia spółki z o.o.

Jeśli spółka z o.o. jest alternatywną dla prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki osobowej, to znaczy, że właściciele nie tylko osiągają z niej korzyści, ale też jak najbardziej w niej pracują. Powinni być więc zatrudnieni i otrzymywać wynagrodzenie za swoją pracę. Może okazać się, że zamiast dywidendy będzie pensja dla członka zarządu. 

Gdy spółka jest wspólnym przedsięwzięciem kilku osób, bardzo prawdopodobne, że oprócz niej prowadzą one własne działalności gospodarcze. Jest to nie tylko dozwolone, ale czasami wręcz konieczne. Niektóre przepisy (choćby dotyczące funduszy UE) wymagają prowadzenia działalności w określonej formie lub w inny sposób skłaniają przedsiębiorcę do jej wyboru. 

Bardzo często moi klienci są udziałowcami więcej niż jednej spółki, lub prowadzą jednocześnie spółkę z o.o. i własną działalność gospodarczą. Wzajemne rozliczenia pomiędzy tymi podmiotami, a także pomiędzy wspólnikami (jeśli spółkę prowadzi więcej osób) sprawiają, że wyżej przedstawiony model w praktyce nie występuje. 

Podwójne opodatkowanie w spółkach z o.o. to mit?

Dochód z działalności spółek kapitałowych jest opodatkowany dwukrotnie, ale tylko w przypadku wypłacenia dywidendy. 

Znacznie bardziej realne i kosztowne przykłady podwójnego opodatkowania w Polsce, to przykładowo:

  • Zakup paliwa (LPG, benzyna) – klient płaci VAT nałożony na opłatę paliwową czyli podatek od podatku
  • Produkty akcyzowe (alkohol, wyroby tytoniowe) – klient płaci VAT nałożony na akcyzę, czyli po raz kolejny mamy podatek od podatku
  • nabycie nieruchomości z rynku wtórnego – płacimy pieniędzmi opodatkowanymi podatkiem dochodowym, a jednocześnie musimy zapłacić PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych).

Mamy w kraju kilka przykładów sytuacji gdy wysokość podatku zależy od wcześniej nałożonego podatku. Przykładowo jeśli podniesiemy akcyzę na wyroby spirytusowe, zwiększy się ich cena netto, co spowoduje również zwiększenie VAT (bo będzie to VAT od większej kwoty).

Podwójne opodatkowanie spółek występuje w wyjątkowych wypadkach i nie mamy do czynienia z sytuacją, w której na podatek nakładany jest kolejna danina. 

Co się bardziej opłaca spółka z o.o. czy jednoosobowa działalność gospodarcza?

Spółka z o.o. i jednoosobowa działalność gospodarcza mają zastosowanie w różnych sytuacjach. Oba rozwiązania mają swoje zalety, w obu konieczne jest monitorowanie sytuacji prawnej czy rynkowej. 

Opłacalność danej formy prowadzenia działalności może być zależna od czynników takich jak:

  • Branża i sektor w jakim działa przedsiębiorstwo,
  • Dostępność funduszy UE,
  • Struktura zatrudnienia,
  • Struktura wewnętrzna firmy,
  • Sytuacja rodzinna właściciela,
  • Wysokość przewidywanych przychodów i dochodów,
  • Możliwości inwestycyjne (w tym skorzystanie z CIT-u estońskiego),
  • Dostępność ulg i zwolnień podmiotowych,

Dopiero mając pełne informacje o firmie, mogę obliczyć opłacalność poszczególnych rozwiązań prawnych pod względem podatkowym. 

Już teraz mogę natomiast zapewnić, że spółki nie płacą podatku podwójnie. W niektórych przypadkach ich obciążenia podatkowe mogą być nawet znacznie niższe niż w przypadku własnej działalności gospodarczej. 

Ponadto warto pamiętać, że przepisy podatkowe zmieniają się stosunkowo często. Optymalne dziś rozwiązanie za rok może stracić na atrakcyjności. Pojawią się też z pewnością nowe możliwości dla przedsiębiorców. Zarówno Unia Europejska jak i Polska prowadzą politykę zachęt podatkowych. Byłoby niegrzecznie z nich nie skorzystać.

Jeśli chcieliby Państwo omówić optymalne rozwiązania prawne dla prowadzonej działalności, zapraszam!

Zapraszam do zadawania wszelkich pytań